Հայկական ռադիոն՝ Հունգարիայում
Հունգարիայում Հայկական ռադիոն հիմնվել է 1998 թվականին: 1989 թ․ , երբ Հունգարիան հռչակվում է որպես հանրապետություն, Հունգարիայում ապրող փոքրամասնություններին տարբեր իրավունքներ են տրվում: 1994 թ․-ին 13 փոքրամասնություններ ստանում են պետական հովանավորություն, ինչի արդյունքում հայկական համայնքը սկսում է ավելի զարգանալ և ակտիվ գործունեություն ծավալել: Ալեքս Ավանեսյանը, ով հանդիսանում է Հունգարիայի հայկական ռադիոյի հիմնադիրը, 1998 թ․ Հունգարիայի պետական ռադիոյին առաջարկում է ունենալ ազգային բաժին, որը կվերաբերվի 13 փոքրամասնություններին: Ընդունելով Ալեքս Ավանեսյանի առաջարկը՝ Հունգարիայի պետական ռադիոն ժամեր է հատկացնում 13 փոքրամասնություններին շաբաթական մեկ անգամ իրենց լեզվով ելույթ ունենալու համար: Հայկական ռադիոն հեռարձակվում է յուրաքանչյուր շաբաթ օր ժամը 13:00-13:30: Armenians.hu կայքէջին տրված հարցազրույցի ժամանակ հայկական ռադիոյի հաղրրդավար Սոսի Սուսանյանն նշեց, որ այս տարի լրանում է Հունգարիայում հայկական ռադիոյի 20 տարին: 2008 թ․ հոկտեմբերից առ այսօր Սոսին ղեկավարում է հայկական ռադիո ժամի եթերը: Սոսին նշեց որ Հունգարայի հայկական ռադիոն համարվում է սփյուռքի ռադիոյի մեջ հնագույններից մեկը: Նա նշեց, որ Ազգային ռադիոն իր առջև նպատակ ուներ սփյուռքում ապրող փոքրամասնություններին իրենց մայրենի լեզվով տեղեկացնել մշակութային նորություններ, տարբեր հարցազրույցներ, լսել ազգային երաժշտություն և այլն: Սկզբնական շրջանում Հայկական ռադիոյին տրված 30 րոպե ժամանակահատվածում Սոսին 10 րոպեի ընթացքում խոսում էր հայոց պատմության մասին: 2009 թ.-ից Սոսին լիովին ղեկավարում է հայկական ռադիո ժամի 30 րոպեն և այդ 30 րոպեի ընթացքում հաղորդում է մշակութային լուրեր, Հունգարիայի հայկական համայնքին վերաբերող հարցազրույցներ և Հայաստանում տեղի ունեցող տարբեր մշակութային, ազգային տոներ կամ միջոցառումներ: Ռադիոյի հեռարձակման մեջ կարևեր դեր ունի նաև հայկական ազգային երաժշտությունը: Սոսին նաև նշեց, որ Հունգարիայի պետական ռադիոն ամբողջությամբ ֆինանսավորում է ազգային ռադիոյի ծրագիրը: Շատ կարևոր ձեռքբերում է նաև, որ 2015 թ․-ից Հայստանի հանրային ռադիոն հեռարձակում է սփյուռքի ձայն ծրագիրը, որի մի մասն է կազմում նաև Հունգարիայի հայկական ռադիոն: Կարելի է անպատճառ նշել, որ Սփյուռքի նախարարության կողմից ստեղծված լավագույն ռադիո ժամ մրցույթի հաղթող է ճանաչվել Հունգարիայի հայկական ռադիոն:
Հայկական Սուրբ Ծնունդ
Վեսպրեմի հայ ինքնավարությունը սիրով հրավիրում է Վեսպրեմի Ագորա Մշակութային Պալատ՝ մասնակցելու 2018թ․ դեկտեմբերի 18-ին, ժամը 16։00-ին կայանալիք <<Հայկական Սուրբ Ծնունդ>> միջոցառմանը։
«Մոռացված աղետ». այսօր 1988-ի երկրաշարժի 30-րդ տարելիցն է
30 տարի առաջ այս օրը՝ 1988թ. դեկտեմբերի 7-ին, Հայաստանում խոշորագույն աղետ եղավ. տեղական ժամանակով ժամը 11 անց 41 րոպե 22,7 վայրկյանին Հայաստանի մոտ 40 տոկոսն ընդգրկող տարածքում տեղի ունեցավ ավերիչ երկրաշարժ՝ էպիկենտրոնում 10 բալ ուժգնությամբ:
Հաշված վայրկյանների ընթացքում լրիվ կամ մասնակի ավերվեցին Սպիտակ, Լենինական, Կիրովական, Ստեփանավան քաղաքները, Սպիտակի, Ախուրյանի, Գուգարքի, Արագածի, Կալինինոյի, Ստեփանավանի շրջանների հարյուրից ավելի գյուղեր ու բնակավայրեր։
Զոհվեց 25 հազարից ավելի մարդ, 500 հազարը մնացին անօթևան։ Շարքից դուրս եկավ բնակֆոնդի 17 տոկոսը` շուրջ 8 միլիոն քառակուսի մետր բնակելի տարածություն։ Երկրաշարժի հետևանքով լրիվ կամ մասամբ ավերվեց ավելի քան 230 արդյունաբերական օբյեկտ՝ 82 հազար աշխատատեղով։ Հայաստանի տնտեսությանը հասցված վնասը կազմեց 13 միլիարդ ռուբլի։
Երկրաշարժի հենց հաջորդ օրը Մոսկվայից Հայաստան ժամանեց հատուկ հանձնաժողովը՝ ԽՍՀՄ Մինիստրների խորհրդի նախագահ Նիկոլայ Ռիժկովի ղեկավարությամբ։
Հայաստանին համակողմանի օգնություն ցույց տվեց աշխարհի ավելի քան 113 երկիր և 7 միջազգային կազմակերպություն։
Տարբեր պետություններ շարունակեցին օգնությունը Հայաստանին նաև հետագա տարիներին։ Իտալացիները և ավստրիացիները մեկական բնակելի թաղամաս կառուցեցին Սպիտակում, նորվեգացիները՝ ժամանակակից հիվանդանոց, անգլիացիները՝ դպրոց և այլն:
1989-2000 թվականներին ֆինանսավորման բոլոր աղբյուրների հաշվին աղետի գոտու բնակավայրերում շահագործման են հանձնվել 3,5 ﬕլիոն քառակուսի ﬔտր ընդհանուր մակերեսով բնակելի տներ:
Tert.am-ը երկրաշարժի հետևանքների վերացման մասին խոսել է «Շիրակ կենտրոն» ՀԿ ղեկավար Վահան Թումասյանի հետ։ Նա շեշտեց, որ 30 տարի անց առկա է երկու Գյումրի, ասես, երկու քաղաքի է բաժանվել՝ մեկում երկրաշարժի ազդեցություն ու թարմ հիշողություն կա, մյուսը, կարծես թե, թոթափել է աղետի հետևանքները։
«Իրականում սա ավելի ցավալի հետևանք է, քանի որ խորն անջրպետ ունեցող բնակչություն կա, մեկ քաղաքում 2 համայնք։ 10 հազար մարդ, այսինքն՝ մոտ 2500 ընտանիք ապրում է տնակային ավաններում ու կիսախարխուլ շենքերում և ապրում են իրենց առանձնահատուկ հոգեբանությամբ, որովհետև 30 տարի տնակային հոգեբանություն է ձևավորվել։ Ծայրահեղ աղքատություն կա, ու ստացվել է, որ ծայրահեղ աղքատ խավը նաև տնային ավաններ է գնացել, քանի որ ավելացել են նաև աղքատության պատճառով մարդիկ»,- ասաց նա։
Թումասյանի գնահատմամբ՝ այսօր աղետի հետևանքների վերացումն էլ ավելի բարդացել է, ինչն էլ քաղաքի հոգեբանության վրա ցավալի ազդեցություն է ունեցել։ Նա նշեց, որ եթե այսօր իրեն հարցնեն՝ ավելի ծանր էր հետերկրաշարժյան տարիներին, թե հիմա, կպատասխանի՝ հիմա, որովհետև կա քաղաքից մեկուսացված ու կործանված ճակատագրերով հսկա բազմություն։ Թումասյանը նկատեց, որ ժամանակին մարդիկ հույս ունեին, որ այնուամենայնիվ, աշխատանք ու տուն կունենան, իսկ հիմա շատերը հուսալքված են։
«Խնդրի կարգավորման օպտմիալ տարբերակներից առաջինն իշխանության ցանկություն է, այսինքն՝ իշխանությունը պետք է բաց աչքերով նայի, ոչ թե թվերով ու պատճառաբանություններով խոսի։ Շատ անգամ սկսում են քննարկել՝ ինչ է պատճառը, որ այս ընտանիքն անտուն է և այլն, սակայն սա հավասար է նրան, որ մեկին ծանր վիրավորում են և ոչ թե մտածում, թե ինչպես փրկեն կյանքը, այլ մտածում են, թե վիրավորն ինչ բոյի է՝ 1․78, թե 1․80։ Հիմա 30-ամյակ է, բոլորը խոսում են, կարող է նաև համաշխարհային մամուլն անդրադառնա, բայց մոռացված աղետ է, քանի որ դեկտեմբերի 7-ից հետո բոլորը մոռանում են»,- ընդգծեց Վահան Թումասյանը։
Վերջինս շեշտեց, որ տնակային ավաններում սերունդներ են արդեն ծնվել տնակային հոգեբանությամբ՝ դպրոցից հետո ուսումը չշարունակել, վաղաժամ ամուսնություն, վաղաժամ ամուսնալուծություն, միակողմանի կամ երկկողմանի որբ երեխաներ և այլն։
«Գյումրիում զորակոչից ազատված տղաների մեծ մասը տնակային ավանի ներկայացուցիչներ են։ Մեր սերունդներին շատ ծանր ժառանգություն ենք թողնում: Ամբողջ Հայաստանի աղքատությունը հավաքել ենք մի տեղում, բայց հետո ասում ենք, թե մշակույթի քաղաք է»,- եզրափակեց Կարեն Թումասյանը։
Խմբագրված է tert.am-ի հոդվածի հիման վրա։
2018-2019թթ․ կամավորները Հայ Մշակութային Ֆոնդում
2005 թվականից Հայ մշակութային ֆոնդի գործունեությունների և մշակութային տարաբնույթ միջոցառումների մեջ ներգրավված են նաև կամավորները՝ հանդիսանալով Եվրոպական կամավորական ծրագիրի մասնակիցներ; Ծրագիրը հնարավորություն է տալիս կամավորներին մասնակցել Հայ մշակութային ֆոնդի կողմից կազմակերպված տարաբնույթ մշակութային միջոցառումներին, որի ընթացքում մասնակիցները ձեռք են բերում նորանոր հմտություններ և բազում գիտելիքներ:
Հայկական մշակութային ֆոնդը կարևորում է «Երտասարդները շարժման մեջ» ծրագրի մասնակցությունը՝ հնարավորություն տալով ընդլայնելու երիտասարդների մշակութային ներգրավածությունը:
Մեկ տարի տևողությամբ կամավորական ծրագրի ընթացքում սովորաբար ներառված են նաև Եվրոպական կամավորական ծրագրի կողմից կազմակերպվող երկու սեմինարներ, որի ընթացքում տարբեր երկրներից ժամանած կամավորները կիսվում են իրենց հմտություններով, ծանոթանում միմյանց մշակույթին, ավանդույթներին և ձեռք բերում ընկերներ: Ահա այս սեմինարներից մեկին էլ արդեն մասնակցել են Հայ Մշակութային Ֆոնդի կամավորները՝ Մանե Այվաջյանը և Դիանա Եղիազարյանը։ Կամավորները ժամանել են 2018 թվականի Սեպտեմբերին և մասնակցում են Ֆոնդի կողմից կազմակերպած բոլոր միջոցառումներին, ցուցահանդեսներին, ազգային և հիշատակի տոներին նվիրված միջոցառումներինÉ Ավելին, գրելով և թարգմանելով լուրեր և հոդվածներ Սփյուռքի, մշակութային գործիչների վերաբերյալ` կամավորները այն հրապարակում և տեղադրում են www.armenians.hu կայքում։
Friss hírek
Felhívás
Kérjük, támogassa alapítványunkat adója 1%-ával!
Adószámunk: 18918816-1-19
Arménia Népe Kulturális Egyesület
18042058-1-43
Örmény Kulturális és Információs Központ Egyesület
18119691-1-41
Örmény Apostoli Vallási Közösség Egyesület
18297179-1-41
Köszönjük!
Elérhetőség
Online Rádiók
Támogatóink
AZ ÖRMÉNY KULTÚRÁÉRT ALAPÍTVÁNY MŰKÖDÉSÉT TÁMOGATJA
